دکتر رسول عزيزي فوق تخصص جراحي کولورکتال - عمل جراحي برداشت روده مبتلا به کوليت اولسراتيو

درمان کوليت اولسراتيو به چه صورت مي باشد؟

اولين درمان کوليت اولسراتيو استفاده از داروهايي مانند آنتي بيوتيک و داروهاي ضدالتهاب ( مانند آلزولفيدين، پردنيزولون و...) مي باشد. اين داروها بايد به مدت طولاني مصرف شوند. پردنيزولون عوارض جانبي زيادي داشته بنابراين معمولا در يک دوره کوتاه مدت استفاده مي شود. در اغلب موارد، شعله ور شدن بيماري را مي توان با افزايش دوز داروها و يا اضافه کردن داروي جديد مانند 6- مرکاپتوپورين، درمان نمود. ممکن است بستري شدن در بيمارستان با هدف استراحت دادن به روده، ضروري باشد.ا

چه وقت عمل جراحي ضروري مي باشد؟

جراحي در مواردي که بيمار مبتلا به شرايط التهابي تهديد کننده حيات، مانند خونريزي حاد، سوراخ شدن روده و عفونت، باشد ضروري مي باشد. بايد توجه داشت که قبل از عمل جراحي تمام راه هاي منطقي درمان، امتحان شده باشد. علاوه براين بيماراني که به مدت طولاني به اين بيماري مبتلا هستند و آنهايي که علائم سرطان را نشان مي دهند ممکن است به علت افزايش خطر بروز سرطان، کانديد برداشت کولون باشند. اما اغلب اين بيماران معمولا از طريق کولونوسکوپي مرتب و بيوپسي، با دقت تحت پيگيري قرار مي گيرند و جراحي تنها در صورت بروز علائم شبه سرطان، توصيه مي شود.ا

چه نوع اعمال جراحي در دسترس مي باشد؟

عمل جراحي استاندارد براي کوليت اولسراتيو، از گذشته، برداشت کامل کولون، رکتوم و مقعد مي باشد. اين عمل پروتوکولکتومي ناميده مي شود و ممکن است طي يک مرحله يا بيشتر انجام شود. اين عمل بيماري را درمان کرده و تمام خطرات بروز سرطان کولون و رکتوم را از بين مي برد. هرچند اين عمل نياز به ايلئوستومي بروک ( بيرون آوردن انتهاي باقي مانده روده از ديواره شکم) و استفاده مداوم از وسيله اي در ديواره شکم، براي جمع کردن ضايعات روده مي باشد. نوعي ديگر از ايلئوستومي که بيمار قادر به نگهداشتن مدفوع مي باشد. اين نوع ايلئوستومي نيز مشابه ايلئوستومي بروک بوده اما وسيله خارجي مورد نياز نمي باشد. مخزن داخلي 3 تا 4 بار در روز از طريق وارد کردن لوله اي به درون آن تخليه مي شود. اين عمل خطر بروز سرطان و کوليت دائمي برگشت کننده را کاهش مي دهد، اما مخزن داخلي ممکن است دچار نشت شده و عمل جراحي ديگري براي اصلاح آن مورد نياز باشد.ا

برخي بيماران ممکن است تنها با برداشتن کولون، در حاليکه رکتوم و مقعد همچنان حفظ شود، درمان شوند. در اين عمل مي توان روده باريک را به رکتوم متصل کرده و اختيار دستگاه گوارش را براي بيمار حفظ نمود. به اين ترتيب از انجام کولوستومي اجتناب مي شود اما خطر بروز کوليت فعال، افزايش تعداد دفع مدفوع، احساس نياز به دفع فوري مدفوع و سرطان در رکتوم حفظ شده، همچنان باقي مي ماند.ا

آيا عمل جراحي جايگزيني نيز وجود دارد؟

عمل ايلئونال جديدترين جايگزين در درمان کوليت اولسراتيو مي باشد. در اين عمل تمام کولون و رکتوم برداشته مي شود، اما کانال مقعد همچنان حفظ مي شود. رکتوم توسط روده باريک که به صورت کيسه کوچکي دستکاري مي شود، جايگزين مي شود. در اين عمل به طور معمول يک ايلئوستومي موقت نيز ايجاد مي شود اما در عرض چند ماه بسته مي شود. کيسه به عنوان مخزني براي کمک به کاهش تعداد دفع مدفوع عمل مي کند. به اين ترتيب راه طبيعي دفع مدفوع حفظ مي شود، اما اغلب بيماران تعداد 5 تا 10 مرتبه اجابت مزاج در روز را تجربه مي کنند. اين نوع عمل از يک سو خطر برگشت کوليت اولسراتيو را از بين برده و از سوي ديگر به بيمار اجازه مي دهد تا همچنان راه طبيعي براي تخليه دستگاه گوارش داشته باشد. بيمار ممکن است دچار التهاب کيسه شود که در اينصورت نياز به درمان با استفاده از آنتي بيوتيک مي باشد. در درصد کمي از بيماران، کيسه قادر به عملکرد مناسب نبوده و برداشت آن ممکن است ضروري باشد. اگر کيسه برداشته شود احتمالا نياز به ايلئوستومي دائمي اجتناب ناپذير مي شود.ا

کدام راه ترجيح داده مي شود؟

بايد توجه داشت که هيچکدام از اين راه هاي جايگزين باعث طبيعي شدن وضعيت بيمار مبتلا به کوليت اولسراتيو نمي شود. هرکدام از اين راه هاي جايگزين داراي مزايا و معايبي مي باشند که بيمار بايد قبل از انتخاب نوع عمل، از آنهابه طور کامل آگاهي داشته و عملي را انتخاب کند که بالاترين کيفيت زندگي را براي وي به دنبال داشته باشد.ا